PHARMANEWS: Μόνο για προσάναμμα...

\
Διάλογος για τα φαρμακεία
Του Μιχαλη Πιτσιλιδη*

Η «Καθημερινή» έχει συμβάλει, όσο κανένα άλλο μέσο ενημέρωσης, στον υψηλού επιπέδου διάλογο για το πρακτέον, στον χώρο των φαρμακείων. Την Κυριακή 26/9 ο κ. Στέφανος Μάνος, με τη γνωστή του παρρησία, επισήμανε το ζήτημα του σταθερού κέρδους που οδηγεί σε ακραίες καταστάσεις για τα ακριβά φάρμακα. Π.χ. από ένα φάρμακο λιανικής τιμής 200 ευρώ, ο φαρμακοποιός κερδίζει 50 ευρώ (!), μακράν το υψηλότερο ποσό και ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτό συμβαίνει γιατί το ποσοστό κέρδους παραμένει σταθερό (25% επί της λιανικής ή 33% επί της χονδρικής) ανεξαρτήτως τιμής. Το ποσοστό αυτό προσαυξάνεται κατά 3-4% από τις εκπτώσεις που προσφέρουν οι συνεταιριστικές κυρίως φαρμακαποθήκες, οι οποίες ανήκουν στους φαρμακοποιούς και κυριαρχούν στην αγορά.

Ακολούθησαν πληρωμένη καταχώριση-απάντηση του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου (ΠΦΣ), επιστολή του κ. Κυριάκου Θεοδοσιάδη, αντιπροέδρου του ΠΦΣ, άρθρο-παρέμβαση του κ. Πάσχου Μανδραβέλη και απάντηση του κ. Μάνου στην επιστολή Θεοδοσιάδη.

Οι συνεργάτες της «Καθημερινής» περιγράφουν, με ενάργεια και επάρκεια, το αυτονόητο. Από την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι των φαρμακοποιών είναι αυτονόητο ότι υπερασπίζονται τα συμφέροντα του κλάδου και πολύ καλά κάνουν. Αλλά η ανάγκη για σημαντικά μέτρα είναι πλέον αδήριτη, καθώς στα φαρμακεία καταλήγει το 25% της φαρμακευτικής δαπάνης, το επάγγελμα λειτουργεί υπό καθεστώς ευρείας κρατικής προστασίας (απαγορεύονται οι... εκπτώσεις!) και είναι κλειστό, με την έννοια ότι υφίστανται ανυπέρβλητοι γεωγραφικοί και πληθυσμιακοί περιορισμοί, στη λειτουργία νέων φαρμακείων.

Στη χώρα μας αναλογεί ο μεγαλύτερος, αναλογικά, αριθμός φαρμακείων (1 ανά 900 κατοίκους!) μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. Αυτό συνηγορεί υπέρ του σταδιακού, ελεγχόμενου ανοίγματος του επαγγέλματος, με τη θέσπιση ουσιαστικών κριτηρίων, όπως ισχύουν σε πολλές χώρες της Ε.Ε. Αλλωστε, από γεωγραφικής ή και πληθυσμιακής απόψεως, το φαρμακευτικό επάγγελμα σχεδόν πουθενά δεν είναι πλήρως ανοιχτό. Αυτό που χρειαζόμαστε, για να μειωθεί το κόστος φαρμακευτικής περίθαλψης, δεν είναι άλλα 1.000 φαρμακεία, ούτε ένα είδος απελευθέρωσης τιμών, ούτε αλυσίδες φαρμακείων.

Από την άλλη, όμως, το γεγονός ότι τόσα πολλά φαρμακεία ευημερούν, αποδεικνύει ότι τα κέρδη είναι υπερβολικά. Στα κορεσμένα επαγγέλματα, παρατηρείται μείωση των κερδών και τάση φυγής των επαγγελματιών. Στα φαρμακεία, αντίθετα, είναι ακόρεστη η τάση δημιουργίας νέων μονάδων. Πρακτικά, σήμερα, ο μόνος τρόπος να μπει ένας νέος φαρμακοποιός στο επάγγελμα, είναι να αγοράσει το φαρμακείο ενός συνταξιοδοτούμενου συναδέλφου του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να πωλούνται τα φαρμακεία αυτά σε τιμές μπροστά στις οποίες ωχριούν εκείνες των αδειών φορτηγών ή βυτιοφόρων. Εχει δημιουργηθεί έτσι ένα άτυπο και, κατά το μεγαλύτερο μέρος του, αφορολόγητο «εφάπαξ», το οποίο στηρίζεται στο γεγονός ότι το επάγγελμα είναι ερμητικά κλειστό και εξαιρετικά προσοδοφόρο. Ακόμα και με τα ευλόγως και παντοιοτρόπως συμπιεσμένα στοιχεία που παραθέτει ο ΠΦΣ, στην ανακοίνωσή του, το μέσο ετήσιο καθαρό εισόδημα του φαρμακοποιού φτάνει άνετα τις 150.000 ευρώ…

Ας μου επιτραπεί να το επαναλάβω: Το βασικό ζήτημα με τα φαρμακεία συνίσταται στο ενιαίο και σταθερό ποσοστό κέρδους. Η εφαρμογή κλιμακούμενου ποσοστού που θα μικραίνει όσο ακριβότερο είναι το φάρμακο, χωρίς να ξεπερνάει, τελικά, ένα συγκεκριμένο ποσόν (πλαφόν κέρδους), φαίνεται πως είναι απαραίτητο. Αλλωστε και το Μνημόνιο αναφέρεται σε «μείωση των καθορισμένων αμοιβών». Παράλληλα, ωστόσο, θα πρέπει να θεσπιστεί αμοιβή εκτέλεσης, της τάξης των 4-5 ευρώ ανά συνταγή. Η αμοιβή αυτή είναι απαραίτητη για να υπάρξει η δυνατότητα αποκλιμάκωσης των ποσοστών κέρδους, χωρίς αυτό να επιβαρύνει δραματικά τη θέση των φαρμακοποιών. Ισχύει, άλλωστε, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και στη Σουηδία του παραδείγματος του κ. Μάνου.

Δυστυχώς, η συνδικαλιστική ηγεσία των φαρμακοποιών, όπως κι εκείνη των ιδιοκτητών φορτηγών, «δεν το συζητάει», με αποτέλεσμα να μην εκπροσωπεί εποικοδομητικά τον κλάδο. Η κορυφαία συνδικαλιστική ηγεσία των φαρμακοποιών ανέλαβε πολλές υψηλές κρατικές θέσεις επί κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας και απέτυχε παταγωδώς. Δεκαετίες τώρα δεν έχει επεξεργαστεί προτάσεις και θέσεις για τις αναμενόμενες από τότε και επικείμενες πλέον μεταβολές. Αντίθετα, προτιμά να βλέπει παντού εχθρούς και, σε συνελεύσεις-ρωμαϊκές αρένες, να φανατίζει τους φαρμακοποιούς, υποδαυλίζοντας, με υπερβολές και ακρότητες, μια ψυχολογία θυματοποίησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι συχνά πυκνά η ηγεσία επιβάλλει ένας είδος επαναστατικής γυμναστικής, μη χορηγώντας φάρμακα σε ασφαλισμένους του Δημοσίου, με αφορμή ότι τον τελευταίο δεν πληρώνει εγκαίρως. Στην πράξη, ωστόσο, οι φαρμακοποιοί εισπράττουν το 30% των πωλήσεων τοις μετρητοίς, οι μισές εξοφλούνται εντός μηνός (ΙΚΑ) ενώ ασήμαντα, σε όγκο πωλήσεων, ταμεία καθυστερούν. Με εξαίρεση ελάχιστα φαρμακεία με υψηλές πωλήσεις προς το Δημόσιο, τα υπόλοιπα δεν επηρεάζονται από τις καθυστερήσεις πληρωμής.

Πολλοί συνδικαλιστές φαρμακοποιοί εκλέγονται συνεχώς για πολλές δεκαετίες. Πώς μπορούν, αλήθεια, αυτοί οι άνθρωποι να προσφέρουν κάτι άλλο, εκτός από μάχες οπισθοφυλακής και συντήρησης;